Περί αυτοκτονίας

Είναι η αιτία θανάτου για 800.000-1.000.000 ανθρώπους το χρόνο. Στις ανεπτυγμένες χώρες αποτελεί την τρίτη συχνότερη αιτία θανάτου σε άτομα ηλικίας από 15 εώς 24 ετών και την έκτη από 5 εώς 14 ετών. Υπάρχουν 5.940.000 ιστοσελίδες με πληροφορίες, ιδέες και οδηγίες για πιθανούς τρόπους εκτέλεσης της. Αυτοκτονία, πράξη υπό τη πίεση ψυχικής αρρώστιας ή συνειδητή απόφαση διαχείρησης του υπέρτατου αγαθού της ζωής; Ο θάνατος εξιτάρει τον ανθρώπινο νου, μιας και το πέπλο μυστηρίου, που τον καλύπτει, έχει περίτεχνα υφανθεί από τη δημιουργό δύναμη. Κτείνω σημαίνει φονεύω. Ο φόνος, όμως, είναι πράξη πέρα από την έλλογη φύση. Μπορεί η εκούσια πραγμάτωση του να δικαιολογηθεί;
Η αυτοχειρία έχει απασχολήσει τους εραστές της νόησης όλων των πολιτισμών στο πέρασμα του χρόνου. Στην αρχαία Ελλάδα οι Πυθαγόρειοι κατέκριναν την αυτοκτονία. Ο Αριστοτέλης την καταδικάζει σαν αδίκημα, που διαπράττει κάποιος, απέναντι στον εαυτό του και στη χώρα του, μια πράξη δειλίας μπροστά στις αντιξοότητες της ζωής. Ο Πλάτων στους Νόμους την απορρίπτει, αλλά αποδέχεται κάποιες εξαιρέσεις, όπως την περίπτωση μιας οδυνηρής και ανίατης ασθένειας. Αντίθετα οι Κυνικοί και οι Στωικοί παραχωρούν το δικαίωμα της εγκατάλειψης της ζωής σε κάποιον αν αυτή του έχει γίνει οδυνηρή. Ο Σενέκας γράφει:<<Εγώ κρίνω δειλό αυτόν που πεθαίνει επειδή φοβάται τον πόνο και ανόητο αυτόν που ζεί για να υποφέρει>>. Ο Χριστιανισμός προσέγγισε το θέμα με βάση τις εκάστοτε συνθήκες, έτσι ώστε να τονώνονται τα θρησκευτικά πιστεύω στους κόλπους του . Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν πολλές ενέργειες αυτοχειρίας που θεωρούνται ηρωικές πράξεις. Αργότερα, χαρακτηρίζονται πράξεις εναντίον του θεού, της φύσης και της κοινωνίας. Θεωρείται ότι το κίνητρο τους προέρχεται από την απελπισία, η οποία είναι ένας πειρασμός του Σατανά. Τον Μεσαίωνα η γενικότερη καταδίκη της αυτοκτονίας
έρχεται σε αντίθεση με τα δείγματα εξύμνησης στη γραφή των λογοτεχνών της περιόδου αυτής. Η επικράτηση του Ουμανισμού στην Αναγέννηση ανέδειξε την αρετή σ΄αυτήν την πράξη. Ο Έρασμος το 1511 στο έργο του ''Εγκώμιον της τρέλλας'' αναρωτιέται:<<Ποιοί είναι εκείνοι που από αποστροφή για τη ζωή έδωσαν τέλος σ΄αυτήν; Μήπως αυτοί δεν είναι πιο κοντά στη σοφία;>>. Την ίδια περίοδο στην ηθική της ανατολής, όπως αυτή διαμορφώνεται από τις επιδράσεις του Κομφουκιανισμού και του Ζέν, η αυτοκτονία δικαιώνεται σε περιστάσεις τιμής και καθήκοντος. Ο κωδικός Μπουσίντο, που διαμορφώθηκε τον 16ο αιώνα, παραμένει ακόμα ενεργός στους κόλπους της ιαπωνικής κοινωνίας. Από τον 18ο αιώνα η αυτοκτονία έγινε αιτία πολλών θανάτων μεταξύ των ευγενών και καλλιεργημένων ιδιαίτερα στη Μεγάλη Βρετανία. Πολλοί νέοι και νέες αυτοκτόνησαν μιμούμενοι τον ήρωα στο έργο του Γκαίτε ''Τα βάσανα του Βέρθερου'', που εκδόθηκε το 1774. Ο Τολστόι πιστεύει πως οι θλίψεις, οι ταλαιπωρίες και το άφευκτο του θανάτου καθιστούν την αυτοκτονία τη μοναδική διέξοδο από ένα φαύλο κύκλο αδικαιολόγητης και χωρίς νόημα φθοράς. Ο Ντοστογιέφσκι γράφει στους Δαιμονισμένους:<<Όποιος επιζητά την υπέρτατη ελευθερία, αυτός πρέπει να έχει την τόλμη να σκοτώσει τον εαυτό του>>. Το 1920 ο Φρόυντ υποστήριξε ότι σε κάθε άνθρωπο υπάρχει ένα ένστικτό θανάτου, η Ντεστρούντο, που μπορεί να υποσκελίσει το ένστικτο της ζωής, τη Λίμπιντο.
Σήμερα, στην Ελλάδα αναλογούν 5 αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους, ενώ στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη 50 ανά 100.000. Στατιστικές δείχνουν πως άτομα που έχουν κάνει απόπειρα είναι κατά 23 φόρες πιθανότερο να διαπράξουν μια επιτυχή αυτοχειρία αργότερα.