Τα Όνειρα

Ο Αύγουστος Στρίνμπεργκ γράφει στο Ονειρόδραμα, ορίζοντας το όνειρο:<<Πάνω στον καμβά της πραγματικότητας , η φαντασία υφαίνει νέα σχήματα...>>.Τα όνειρα σήμερα είναι συνώνυμα του φανταστικού και του ανύπαρκτου, γιατί ζούμε σ' ένα κόσμο όπου ο υλισμός και ο ορθολογισμός κρατούν τα ηνία της σκέψης και της δράσης μας. Οι περισσότεροι δεν συνειδητοποιούμε ότι ονειρευόμαστε την ώρα που ένας σωρός στιγμές, η μία μετά την άλλη, σαν ταινία, αναπαράγονται στο μυαλό μας. Ο ύπνος, άλλωστε, δεν είναι μια κατάσταση συνείδησης αλλά ασυνειδησίας. Όπως ισχυρίζεται ο Φρήντριχ Χέμπλ:<<Στα όνειρα η φαντασίωση συμφιλιώνεται ακόμη και με τη λογική>>. Πραγματικά, είναι ο χώρος που η ηδονή και η οδύνη μπορούν να διαχέονται ταυτόχρονα. Είναι το μέσο που μπορεί να σε ταξιδέψει από ένα ηλύσιο τοπίο στη κόλαση και από εκεί στο απόλυτο σκοτάδι μ' ένα κλίκ των ματιών.<<Τα όνειρα είναι τα ιδανικά όλων των ποιητικών τεχνών>>, πιστεύει ο Γερμανός φιλόσοφος Χέντερ, ενώ ο Ρίχτερ<<Τα όνειρα είναι ακούσιες εμπειρίες που οδηγούν στην σύνθεση της ποίησης>>. Ο καθηγητής Νταν συμπληρώνει:<<Όλος ο χρόνος που υπάρχει τώρα, που υπήρξε ή που θα υπάρξει, είναι σαν ένα ποτάμι που μπορείς να το διαβείς προς τα μπρός και προς τα πίσω και προς τις όχθες του, μέσα στο καράβι των ονείρων>>.
Επιστημονικά, τα όνειρα ορίζονται ως το αποτέλεσμα ηλεκτρικής ενέργειας που διεγείρει αναμνήσεις εντοπισμένες σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου. Λαμβάνουν χώρα με συνδυασμό της γρήγορης κίνησης των ματιών. Κατά μέσο όρο βλέπουμε 4 με 5 τη νύχτα και συνήθως θυμόμαστε μόνο το τελευταίο. Η αμνησία είναι φυσιολογική και οφείλεται σε ασθενή κωδικοποίηση των πληροφοριών που δεχόμαστε από την μνήμη. Η κωδικοποίηση αυτή βασίζεται σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με συσχετισμούς βιωμάτων. Βλέπουμε όνειρα κατά το 20 με 25% του ύπνου μας ενώ τα βρέφη κατά το 50%. Ένας άνθρωπος αν στερηθεί τα όνειρα του υπάρχει κίνδυνος οι ψυχωτικές τάσεις του να εμφανιστούν όταν αυτός θα είναι ξύπνιος. Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τα όνειρα στις εξής κατηγορίες: α) δαιμόνια, β) επικά ή ζωντανά, γ) εφιάλτες, δ) ημερήσια, ε) θεραπευτικά, στ) κριτικά ή όνειρα σκιές, ζ) όνειρα μέσα σε όνειρα, η) όνειρα ''φάρσες'', θ) προφητικά ή διαισθητικά, ι) συνειδητά, ια) τηλεπαθητικά, ιβ) επαναλαμβανόμενα. Όσον αφορά τη τελευταία κατηγορία ο Φρόυντ ισχυρίζεται ότι:<<Ένα όνειρο που επαναλαμβάνεται εκφράζει μια εσωτερική σύγκρουση, που τείνει να επαναλαμβάνεται στο υποσυνείδητο μας μέχρι να βρεί τη λύση της>>. Ο Χίλντεμπραντ το 1875 έγραψε:<<Τα όνειρα μας βοηθούν να εποπτεύσουμε τα κατάβαθα της ύπαρξης μας, που στον ξύπνιο μας δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε. Μπορούν να μας προειδοποιήσουν με τη φωνή ενός παρατηρητή, ο οποίος βρίσκεται στο κεντρικό παρατηρητήριο της πνευματικής μας ζωής>>. Την πίστη αυτή είχαν και οι αρχαίοι πρόγονοι μας. Ο Ξενοφώντας είπε:<<Μέσα στον ύπνο είναι που η ψυχή δείχνει καλύτερα την θεική της φύση και τότε μπορεί να προβλέπει το μέλλον, διότι τότε καθώς φαίνεται είναι εντελώς ελεύθερη>>. Στην περίπτωση των συνειδητών ονείρων είναι εφικτή η ονειροπλασία. Μπορούμε να φτάσουμε σε τέτοιο βαθμό συνείδησης, αν και κοιμόμενοι, καταφέρνοντας να εξελίσσουμε την πλοκή τους. Παρατηρείται, κυρίως, στα εφηβικά χρόνια και το σώμα συμμετέχει ενεργά, παλλόμενο, λόγω της αδρανοποίησης των μυών.
Παρόλο που μας απασχολούν τόσο στην καθημερινότητα μας, είμαστε σε θέση ν΄απαντήσουμε στα ερωτηματικά για την προέλευση, τη σημασία και το νόημα των ονείρων μας; Είναι σωματική ή πνευματική δραστηριότητα του σώματος μας; Εμπεριέχουν προφητικά σημάδια τα οποία πρέπει να λαμβάνουμε υπ' όψιν ή απλά αποτελούν εκτόνωση των βαθιά φυλασσόμενων απωθημένων του υποσυνείδητου μας; Είναι ουτοπικό να εναποθέτουμε τις ελπίδες μας στους καλότυχους οιωνούς τους ή να απογοητευόμαστε από τις δυσοίωνες προβλέψεις τους; Τα ερωτήματα αυτά δεν περιμένουν απαντήσεις. Μέσα του ο καθένας ξέρει τις αλήθειες του σώματος και του μυαλού του. Εξάλλου, λίγα πράγματα στη ζωή μας μπορούν να μας προσφέρουν τέτοια ποικιλία αισθήσεων και αισθημάτων, είναι απολύτως προσωπικά και χωρίς κανένα κόστος.

Όνειρα γλυκά

Σημ: Ο πίνακας είναι ''Το Όνειρο'' του Πάμπλο Πικάσο (1932)